کُرچ شدن به حالتی از مرغ گفته میشود که در طی آن مرغ آمادهٔ خوابیدن بر روی تخم و درآوردن جوجه میشود. کرچی در مرغان را میتوان با صدای مخصوصی که مرغ از خود بیرون میدهد تشخیص داد. در هنگام کرچی مرغ حساستر و نسبت به دیگر مرغها و همچنین حضور انسان واکنش نشان میدهد. مرغ کرچ ترجیح میدهد که اوقات روز را بجای دانه چیدن و گردش در جایی که تاریک و خلوت باشد بر روی تخمهای دیگر مرغها بخوابد. مرغهای کرچ معمولاً در طی دوران کرچی پرریزی میکنند و تخمگذاری آنها نیز در این مدت قطع میشود، از اینرو نژادهایی که زیاد کرچ میشوند مطلوب مرغداران تجاری نیستند. دوران جوجه کشی در مرغها عمومآ ۲۱ روز است و در این مدت مرغ کرچ فقط یک بار در طول روز اقدام به خوردن و آشامیدن کرده و به سرعت سر جای خود برمیگردد. کرچی در مرغها را میتوان به عواملی چند مانند نژاد، آب و هوا، محل تخمگذاری پرنده و تغذیه نسبت داد که در این میان نقش نژاد از همه پررنگتر است؛ بطوریکه در نژادهای سنگین میزان کرچی نسبت به نژادهای سبکتر، بیشتر میباشد. همچنین تاریک و دنج بودن محل تخمگذاری و جمع نکردن تخم مرغها بطور منظم خود عاملی است که مرغ را تحریک به کرچ شدن میکند به نحویکه میتوان از این عامل برای کرچ کردن مرغ در هنگام نیاز سود برد.
تشخیص نشانه های مرغ کرچ
مرغهای کرچ شبها در لانه ای میخوابند که در آن تخم میگذارند، اما مرغهای معمولی در لانه ای که تخم میگذارند، نمیخوابند.
وقتی به مرغ کرچ نزدیک میشوید با صدای جیغ مانندی شما را میترساند.
پرهای گردن و بدن خود را پوش میدهد در نتیجه عضله های سینه اش دیده میشود و پوست بدنش به رنگ سرخ در می آید.
حرارت بدن مرغ کرچ بالا میرود.
مرغ کرچ کم خوراک میشود.
خوانانیدن مرغ کرچ
محل خوابانیدن مرغ کرچ باید آرام و دور از سر و صدا و رفت و آمد باشد.
بهتر است کمی تاریک و مرطوب بوده و هوا به خوبی در آن جریان داشته باشد.
میتوان از یک جعبه یا سبد معمولی محتوی کاه و کلش استفاده کرد که برای جلوگیری از بیرون ریختن کاه باید حداقل ۸ سانتی متر لبه داشته باشد.
خصوصیات و تعداد تخم مرغ ها
تخم مناسب باید دارای شکل طبیعی بوده و بهتر است دارای وزن حداکثر بین ۵۰ تا ۵۵ گرم باشد.
باید تعدادی تخم زیر مرغ قرار داد که روز بعد هیچ تخمی زیر مرغ پیدا نباشد.
تعداد تخم ها به سردی و گرمی هوا بستگی دارد، در هوای سرد تخم کمتر و در هوای گرم تخم بیشتری میتوان زیر مرغ قرار داد.
نکته:
توجه داشته باشید که مرغ بطور غریزی تخمها را میچرخاند و در صورت زیاد بودن تخمها در زیر مرغ به نوبت یک یا چند تخم از زیر مرغ بیرون آمده، سرد شده و فاسد میشود، گاهی برای یک یا ۲ تخم اضافه کل تخم ها و جوجه ها صدمه میبینند.